Lipoproteinler kanımızdaki kolesterol ve trigliseridleri taşıyan, hem protein hem lipidlerden oluşan biyokimyasal bileşimlerdir. Kan lipid profilinde gördüğünüz başlıca lipoproteinler şunlardır;
LDL: Kötü huylu kolesterol olarak bilinen düşük yoğunluklu lipoprotein
HDL: İyi huylu kolesterol olarak bilinen yüksek yoğunluklu lipoprotein
VLDL: Büyük oranda trigliserid taşıyan çok düşük yoğunluklu lipoprotein
Damarlarımızın iç yüzeyini kaplayan endotel hücreleri, damar duvarına olumsuz etkileri olan LDL-IDL-VLDL gibi aterojenik lipoproteinlere uzun süre ve yoğun miktarda maruz kaldıkları zaman plak dediğimiz yağlı birikimler meydana gelir. Bu aterojenik lipoproteinlere, Apolipoprotein-B içeren lipoproteinler denir.
Apolipoprotein-B, kolesterol taşıyan tüm lipoproteinleri içerdiği için, en az LDL ölçümü kadar önemlidir. Hatta şeker hastalarında, obez hastalarda ve trigliseridi yüksek hastalarda LDL kolesterol yerine Apolipoprotein-B tahlili ölçülmelidir.
LDL kolesterol ve Apolipoprotein-B değerlerini hastaların risk gruplarına göre belirli sınırların altında tutmak isteriz. Örneğin çok yüksek riskli bir hastada LDL hedefimiz < 55 mg/dL , Apo-B hedefimiz < 65 mg/dL'dir. Bunu sağlamak için doğru beslenme ve düzenli egzersizin yeri tartışılmaz. Ancak yüksek ve çok yüksek risk grubundaki hastalarda, belirlediğimiz LDL - Apo-B hedeflerini, sadece yaşam tarzı değişiklikleriyle tutturmak çoğu zaman mümkün değildir. Bu durumda ilaçlardan da yardım almamız gerekebilmektedir.
Yüksek ve çok yüksek riskli hasta grupları şunlardır;
-Kalp krizi veya inme geçiren hastalar
-Stent takılmış ve/veya bypass olmuş hastalar
-Koroner anjiyografi veya karotis Doppler tetkiklerinde plak saptanmış hastalar
-Kronik böbrek yetersizliği
-Şeker hastalığı
-Ailesel hiperlipidemi hastaları
-LDL değeri 190 mg/dL üzerindeki hastalar
-Çok sayıda risk faktörü olan hastalar
"Yukarıda saydığım risk gruplarındaki hastalar için kolesterol ilaçlarınızı kesin gibi bir öneride bulunmak veya kulaktan dolma bilgilerle ilaçların kesilmesi, kalp ile ilgili istenmeyen olayların riskini arttıracaktır."
Apolipoprotein-B testi tıpkı Lipoprotein (a) testi gibi rutin lipid profili arasında yer almamaktadır. Lipoprotein (a) testiyle alakalı detaylı bilgiye sağlık köşesindeki makaleler arasından ulaşabilirsiniz.
