Koroner damarlarda tespit edilen kalsifikasyon yani kireçlenme, sağlıklı bireylerin kalp ve damar hastalıklarıyla ilgili gelecekte istenmeyen bir olay geçirme riskini en iyi öngördüren risk belirtecidir. Koroner arter kalsiyum skorlaması adıyla bilinen bu tetkik, kalp damar hastalığı olmayan kişilerde özellikle aspirin ve kolesterol ilaçları gibi koruyucu tedavilerin gerekliliğini planlamak için kullanılan basit, güvenilir, tekrarlanabilir ve yaygın bulunan bir testtir. Koroner arter kalsiyum skorlaması testi, 40-70 yaş arası sağlıklı bireylere tomografi cihazıyla, çok düşük dozda bir radyasyon verilerek, herhangi bir ilaç kullanılmaksızın saniyeler içerisinde yapılabilmektedir. Bu test bir tarama testidir. Koroner damarlarda aterosklerotik plakların varlığını ve yaygınlığını damarlardaki kalsiyum miktarını ölçerek güvenli bir şekilde gösterir.
Damarlardaki kireçlenme, eskiden yaş ile birlikte olması gereken pasif bir süreç olarak görülmekteydi. Günümüzde koroner arterlerde oluşan kireçlenmenin aktif bir süreç olduğu ve önlenebileceği görüldü. Kireçlenmenin altında yatan mekanizmalar ise daha net anlaşıldı. Koroner arter kireçlenmesinin altında yatan temel mekanizma yumuşak dokulardaki kemik dokusu üretimidir. Gelişimsel, iltihabi ve metabolik faktörlerin tümü bu süreci etkiler. Şeker kireçlenmeyi arttırırken, insülin bu süreci durdurma yönünde etki eder. Dolayısıyla insülin direnci kireçlenmeyi kolaylaştırır.
Koroner arter kalsiyum skorunun 0 olarak ölçülmesi kardiyovasküler olay geçirme olasılığının çok düşük olduğunun bir göstergesidir. İlerleyici olarak artan koroner arter kalsiyum yükü ise artmış kardiyovasküler olay riskinin göstergesidir. Özellikle skor 300-400 üzerinde ise risk büyük oranda artar. Koroner kalsiyum skoru damar duvarındaki aterosklerozun göstergesidir, damarda oluşan darlık derecesini öngörmez. Yani kalsiyum skoru yüksek olan herkesin rutin olarak anjiyografi olması gerekmez.
Koroner kalsiyum skorunuzu, kolesterol ve tansiyon değerlerinizi biliyorsak kronolojik yaşınızdan daha önemli olan atardamar yaşınızı da kolaylıkla hesaplayabiliriz.
